RIJSBERGEN – Is het Rijsbergs Toneel een andere weg ingeslagen of blijft het gewoon bij een tussendoortje van een heel ander soort kaliber en uitvoering? De uitvoering Fedja biedt stof tot nadenken.
DOOR CHARLES LUIJTEN
Wat is de laatste jaren in feite niet veranderd? Behalve de tandarts dan want die doet je, ondanks het feit dat het wel lukt Kuypers de ruimte in te schieten, nog altijd pijn. De tijd holt door en je moet mee. Dat geldt ook voor het Rijsbergs Toneel dat drie dagen op de planken van Koutershof stond. De bezoekers kregen een heel ander Rijsbergs Toneel te zien dan dat ze tot nog toe doorgaans gewend waren.
Fabrieksdirectrice
Met een hoedje op, waaronder een paar muizenoogjes schuil gaan, paradeert zij als een drilsergeant met stokje onder arm op en neer voor een stel ooglijkende krijgsgevangenen in zwarte overall die dwangarbeid moeten uitvoeren. De actrice vertolkt de rol van Conny Colonie, een fabrieksdirectrice die een monument wil laten bouwen voor haar door een dolksteek omgekomen idool.
De boel wordt flink verstoord als iemand in haar beeld verschijnt waarop zij totaal niet had gerekend. Het is eenarmlastig artiest, die zich na gelang het stuk vordert voordoet als Fedja die met Conny Coloni en haar personeel een sprookje wil opvoeren. Met andere woorden: het is bij het Rijsbergs Toneel Geestesbeschaving anno 1902 dit keer dubbel op. Er wordt als het ware een toneelstuk binnen een toneelstuk opgevoerd, waarbij iedereen in feite een dubbelrol speelt.
Twee keer
Gedurfd. Het is niet ondenkbaar dat sommige toeschouwers de wenkbrauwen fronsen omdat het hen niet meteen duidelijk is waarover het nu precies gaat. De schrijver van het verhaal heeft het er met al zijn op het stuk losgelaten fantasie niet gemakkelijker op gemaakt voor zowel de kijker als de spelersgroep. Misschien moet je de voorstelling een tweede keer zien zoals wij hebben gedaan om het hele verhaal van kop tot staart te kunnen begrijpen. Zelfs de spelersgroep worstelde er na enkele repetities mee. Het zou me niet verbazen wanneer regisseur Eddy Haers zich verschillende keren achter de oren heeft gekrabd, daarbij denkende: waar ben ik aan begonnen?
Andere generatie
Het Rijsbergs Toneel heeft met het stuk Fedja aangetoond haar nek te durven uitsteken. Een productie die riekt naar meer aansluiting op datgene wat in het hedendaags theater valt te aanschouwen. Oubollige stukken verdwijnen meer en meer van het toneel. Zelfs kinderen lachen al niet meer om het woordje ‘poep’. We moeten ons realiseren dat langzaam maar zeker ook een andere generatie toneelpubliek de stoelen gaat innemen. De reacties van veel bezoekers tijdens de pauze van de voorstelling en daarna liegen er niet om. Hoe men het echter ook draait of keert, meningen zullen altijd verschillend zijn en blijven. Misschien dat de leescommissie van het Rijsbergs Toneel met door het oog te laten vallen op Fedja een tikkeltje te hoog heeft gegrepen. Het neemt niet weg dat de uitvoering ervan, met name dankzij uitstekend spel van de twee hoofdrolspelers, goed is uitgepakt. Nog steeds geldt: het resultaat telt.
Fedja is een komedie, in feite een toneelstuk in een toneelstuk. De geschiedenis speelt zich af in een klein Russisch dorp op het platteland. In een decor van steigers met attributen verpakt in krantenpapier maken personages in een zwarte overal, met een veiligheidshelm op en roodgeverfde schoenen aan mechanische bewegingen d.m.v. een lopende band uit te drukken.
Zo begint Fedja van het Rijsbergs Toneel. De vereniging bestaat dit jaar 110 jaar en onder de regievleugels van Eddy Haers maakt de groep een opmerkelijke ontwikkeling door. Wanneer het gaat om vormgeving en steelstijl durft de vereniging haar nek uit te steken en weet ze tegelijkertijd een groot publiek aan zich te binden. In deze voorstelling zien we een ontwikkeling van een naturalistische manier van spelen naar een uitvergrote, zwierige commedia dell’artestijl in het tweede deel. Zelfs het gebruik van de microfoontjes die het stemgeluid licht vervormen, dragen bij aan de kille, ijzige sfeer van het eerste deel voor de pauze.
Het stuk heeft een eigen verhaallijn, waarin we overigens wel elementen van Hamlet van Shakespeare herkennen. Fedja Groothardt, een rol die verdienstelijk wordt gespeeld door Wouter Hendriks, bedient zich van de nodige Shakespeareteksten. Zijn tegenspeelster Ineke Vogels in de rol van de Conny Coloni zet bij vlagen een strak, ijskoud personage neer. Opvallend zijn de rollen van de twee jongste speelsters Joyce Mathijssen en Willemijn Gils als respectievelijk Julia en Alida. Zij weten al heel goed een geloofwaardig personage neer te zetten en hebben een verzorgde tekstbehandeling.
Het stuk heeft iets van haar sprookjeskarakter gehouden. Na de pauze valt de kleurrijke enscenering op, de spelers hebben fraaie poppen en marionetten bij zich waarmee zij uitdrukking geven aan hun eigen versie van het Russische sprookje van De Vuurvogel. Het stuk heeft ook iets van de tragiek van Hamlet in zich, hoewel het publiek uiteindelijk op het verkeerde been is gezet: het is en blijft een blijspel, een komedie in een komedie. Het Rijsbergs Toneel heeft met deze bewerking van Fedja een gewaagde, maar zeker een geslaagde voorstelling op de planken gebracht die de moeite van het bezoeken waard is.
Herbert Mouwen
‘Fedja’ van Wim de Knecht door Rijsbergs Toneel. Gezien op vrijdag 16 maart 2012 in Ontmoetingscentrum De Koutershof te Rijsbergen. Regie en tekstbewerking: Eddy Haers. Nog te zien zaterdag 17 maart (aanvang 20.00 uur) en zondag 18 maart (aanvang 14.00 uur). Meer informatie: www.rijsbergstoneel.nl
Bron: BN/De Stem (zaterdag 17 april 2012)
RIJSBERGEN – De nieuwe productie Fedja is heel anders dan dat het trouwe publiek van Rijsbergs Toneel Geestesbeschaving anno 1902 dit keer krijgt voorgeschoteld. Volgens secretaris Claudia van Veltom is het gezelschap een nog moderner weg ingeslagen. Komende vrijdag is de première.
DOOR CHARLES LUIJTEN
Hoe anders het stuk Fedja is? Ga gewoon kijken.Wanneer de belangstelling voor Rijsbergs Toneel met de aan haar gekoppelde legendarische naam Geestesbeschaving (sinds 1902) net zo groot zal zijn als bij de laatste uitvoering het geval was, wordt drie voorstellingen voor een volle bak gespeeld. Te beginnen komende week vrijdag. Dan is in Koutershof de première van Fedja. Rare naam zult u zeggen. Och, als het beestje maar een naam heeft. Titels van toneelstukken zeggen in feite niet zo veel. Het gaat om de inhoud en de wijze waarop de door Roosendaalse regisseur Eddy Haers verdeelde rollen worden gespeeld.
Modern
Volgens Claudia van Veltom, secretaris en regieassistente, zal het publiek zodra dat toegang krijgt tot de zaal wat onwennig om zich heen kijken. Vermoedelijk zal hetgeen zich op het podium afspeelt bij momenten al even verassend zijn. Is het Rijsbergs Toneel met Fedja misschien een nog moderner weg ingeslagen? “Ik denk van wel. Er moest daarom aan deze productie extra hard worden gewerkt om alles op de juiste plaats te krijgen. De laatste maanden is er twee keer per week gerepeteerd en namen we zelfs ’n enkele keer een zondag erbij,” zegt Claudia. Zeven jaar is ze al lid van de Rijsbergse Toneelclub en ze voelt zich er uitstekend thuis. Een oude rot op de planken is Harrie Watzeels. Het wordt zijn 38ste optreden bij Rijsbergs Toneel. “ Ik speel in Fedja de rol van een dwangarbeider en die ligt mij wel,” zegt Watzeels die zeven regisseurs heeft versleten. ‘De Knecht van twee meesters’, ‘Cactusbloem’ en ‘Rozeke van Hazeldonk’ komen meteen bij hem bovendrijven als we hem vragen toneelwerken te noemen die tot zijn favorieten horen. “Stukken mogen best serieus zijn, maar humor mag er naar mijn opvatting niet in ontbreken”, aldus Watzeels die blij is met de komst van jong talent. Daarbij zitten echter geen mannen en dat wordt volgens Watzeels toch wel tijd.
Sprookjesachtig
‘Fedja’ is deels een sprookjesachtig toneelstuk met humor, muziek, beweging en verrassende situaties.De spelersgroep herbergt in Willemijn Gils, Joyce Mathijssen en Mitchell Klijs drie tieners. “Ik vind het heel leuk om mee te doen. Ook mijn leeftijdgenootjes. We gaan telkens graag naar de repetitie maar zien vooral uit naar volgende week vrijdag, zaterdag en zondag. Dan is het echt,” zegt Willemijn. De eerste twee speelavonden is de aanvang 20.00 uur en is er zoals voorgaande jaren tijdens de pauze en een uurtje na de voorstelling live achtergrondmuziek van Charles Luijten in de Refter van Koutershof. Zondag 18 maart begint de uitvoering om 14.00 uur. Naserveren voor een van de speeldata mogelijk. Toegangskaarten zijn nog verkrijgbaar. In beide gevallen bellen naar 06-51107683.
Heeft u een donateurskaart gekocht bij een van onze leden, dan kunt u die als toegangskaart voor één persoon gebruiken voor een van onze voorstellingen. Heeft u nog geen kaarten of wilt u nog extra kaarten bestellen?
Reserveer dan gewoon voor het aantal personen waarmee u komt een plaats en geef aan dat u nog extra kaarten wilt bijbestellen. Deze kaarten liggen dan voor u klaar bij de kassa. U kunt ze daar meteen betalen à € 8,00 per stuk.
Dit bericht is al verlopen en daarom niet meer van toepassing!
