Rijsbergs Toneel

RIJSBERGEN – Spotgeesten is een typische Noel Coward-komedie. Het stuk is al vele malen gespeeld sinds 1941, het jaar waarin voor het eerst opgevoerd werd. Meestal wordt het blijspel nu in een bewerkte en geactualiseerde versie gebracht.
Centraal in het stuk staat een spiritistische séance, waarna van alles misgaat. De vrouw uit het eerste huwelijk van de hoofdpersoon, een schrijver die stof zoekt voor een nieuw boek, komt opdraven en daarmee gaan realiteit en fictie op geestige wijze door elkaar lopen. De grens tussen leven en dood en wat wel waarneembaar en wat niet waarneembaar is, wordt geslecht. Timing, woordgrappen en onverwachte momenten zijn belangrijke ingrediënten in deze typische Engelse komedie en moeten door de acteurs goed uitgespeeld worden.

Spotgeesten van het Rijsbergs Toneel wordt gespeeld in een decor met een mooie dieptewerking. De zwart-wit-rode kleurstelling is zorgvuldig gekozen en komt ook in de fraaie kostuums terug.

De rol van de schrijver Karel Donkersloot, wordt gespeeld door Wouter Hendriks. Hij weet een wat fatterige auteur met irritante gebaartjes en een vervelend stemmetje neer te zetten.Soms mis ik net even de arrogantie, die voor deze rol nodig is.Zijn rolinvulling lijkt me meer van buitenaf opgelegd, dan dat deze van binnenuit is opgebouwd. Na de pauze vertolkt hij de rol dichter bij zijn eigen persoon en dan komt hij beter tot zijn recht, met meer verschillende emoties. De rol van de doktersvrouw is bij Brigitte van de Pas in goede handen. Wel speelt ze haar boosheid te veel op dezelfde manier: ze gaat sneller spreken en dat gaat nogal eens ten koste van de verstaanbaarheid.

Spotgeesten is een goed vormgegeven voorstelling, maar soms ontbreekt de roluitdieping en de emotionele gelaagdheid, die een toneelstuk op bepaalde momenten zo spannend kunnen maken. Het heeft een Hollandse tobberigheid meegekregen. Dat is op zich een begrijpelijke keuze, maar tegelijkertijd gaat er veel van de Engelse humor en flegmatiek verloren en dat is jammer. Al met al mag de voorstelling er zijn: de harde kern van het Rijsbergs Toneel houdt het toneel in Rijsbergen levend!

RIJSBERGEN – Een heel geestige toneelvoorstelling kan het worden wanneer het wordt gespeeld zoals de schrijver het zich voorstelt. Daarvan wordt uitgegaan. Twee avondvoorstellingen en een ‘s middags. Voor het aanschouwen van ‘Spotgeesten’ kan zondag 15 maart worden gereserveerd. Het is weer tijd voor Rijsbergs Toneel anno Geestesbeschaving 1902. Volgende week vrijdag is de première.

DOOR CHARLES LUIJTEN

Het Rijsbergs Toneel anno Geestesbeschaving 1902 staat voor haar laatste repetities van het toneelstuk ‘Spotgeesten’. Daarvan is volgende week vrijdag om 20.00 uur de première in grote huiskamer van Rijsbergen die gemeenschapshuis Koutershof heet.

Weinig keus

Maanden heeft de spelersgroep onder bezielende leiding van de Roosendaler Eddy Haers tot nu aan de voorbereiding van de toneelproductie gewerkt. Het kunnen samenstellen van de cast waarmee hij aan de slag moest, was volgens de regisseur deze keer niet zo eenvoudig. “Het spelersarsenaal van Geestesbeschaving is nu eenmaal niet zo groot om daaruit de meest voor de handliggende rolverdeling te kunnen maken. Maar ik heb er alle vertrouwen in dat we met de groep voor de bezoekers een leuk toneelspel met ‘Spotgeesten’ op de planken brengen”, zegt Haers die voor afgelopen zondag een extra repetitie had bedacht.

Gekraakt

Het toneelspel ‘Spotgeesten’ is uit de hand van de Britse auteur Noel Coward. Gezegd is dat het ongeveer zestig jaar geleden is geschreven. De auteur zou dat binnen een tijdsbestek van zeven dagen hebben gedaan. Toen het uitgebracht werd, lieten de critici van de inhoud van de toneelbewerking geen spaan heel. Hoe kan men in zo’n korte tijd een goed stuk op papier zetten, vroeg men zich af? Het verbaasde haar dan ook dat het door het publiek ‘gevreten werd’ als een malse biefstuk. Met andere woorden: dat smulde er van. Tot op heden zou ‘Spotgeesten’ al ruim 2000 keer zijn opgevoerd.

Inhoud

Het verhaal van ‘Spotgeesten’ gaat over een schrijver die stof zoek voor zijn volgende boek dat hij op de markt wil brengen. “De eerste vrouw van de schrijver, Karel Donkersloot, is overleden. Door het er bijhalen van madam Arcati die geesten van overleden personen kan oproepen, ziet de schrijver zijn vrouw weer voor hem staan. Gedurende de voorstelling geraakt hij regelmatig met haar in de clinch over het vroegere huwelijksleven. Een bevriend echtpaar dat bij schrijver Donkersloot op visite is, de huisarts en zijn vrouw, begrijpt van de hele situatie geen snars. Allerlei misverstanden en onbegrijpelijkheden doen zich voor. Er ontbreekt dan ook een turbulente tijd aan in huize Donkersloot. Er blijkt meer tussen hemel en aarde te bestaan.

Reserveren

Volgende week vrijdag 20 maart is in Koutershof de première. De daarop volgende dagen dat Spotgeesten voor het voetlicht komt zijn zaterdagavond en zondagmiddag 21 en 22 maart respectievelijk om 20.00 uur en 14.00 uur. Zij die in het bezit zijn van een kaart: zondag 15 maart bestaat tussen 13.00 uur en 14.30 uur gelegenheid om telefonisch te reserveren. Voor vrijdag geldt telefoonnummer (076) 5961246, voor zaterdag telefoonnummer (076) 5961178 en voor zondagmiddag 22 maart telefoonnummer (076) 5963476. Wie nog geen kaart heeft, kan daarvoor terecht bij het secretariaat aan de Past. van Oosterhoutstraat 28, telefoonnummer (076) 5961246. Ook zijn kaarten voor de aanvang van de voorstelling verkrijgbaar aan de zaal van Koutershof verkrijgbaar.

Hoewel iedereen van het Rijsbergs Toneel wist dat de gezondheidstoestand van Jan erg slecht was, schrokken we toch van zijn overlijdensbericht vorige week. Jan was een verenigingsman in hart en nieren.

Met passie

Hij hield van toneelspelen. Al toen Jan nog maar 16 jaar oud was, benaderde hij Simon Boomsma, schooldirecteur en toenmalig regisseur van Geestesbeschaving, om een rolletje bij het toneel te mogen spelen. Zijn wens kwam uit toen hij in januari 1973 in het oude patronaat op de planken stond als Linky (alias Christopher) in ‘De Muizenval’ van Agatha Christie. Daarna volgde nog vele andere rollen. Of het een boef, een politie-inspecteur, een kastelein of pastoor was, Jan speelde alle rollen met passie. Hij probeerde de aanwijzingen van alle regisseurs zo goed mogelijk te volgen om een mooi personage neer te zetten.

Belangstellend

Maar acteren was niet zijn enige taak bij onze vereniging, ook als behanger en schilder heeft hij vele decors verfraaid. Vaak stond Jan in de dagen tussen Kerst en Nieuwjaar in zijn eentje in de Koutershof te plakken of te verven om alles op tijd in de goede kleuren te krijgen. Toen Jan verschillende klachten over zijn gezondheid begon te krijgen, moest hij soms een jaar overslaan om te spelen. Toch kwam hij dan nog vaak op de repetities om het wordingsproces van een nieuw stuk te volgen. Maar ook voor de gezelligheid, want daar hield Jan van. Hij praatte graag met de mensen van het toneel en was belangstellend naar hun persoonlijke wel en wee.

Verfraaien decor

In het jubileumjaar 2002 (het ‘Rijsbergs Toneel, Geestesbeschaving anno 1902’ bestond 100 jaar) kreeg Jan van de vereniging ‘Nederlands Amateur Theater’ de zilveren speld uitgereikt. Hij had kort daarvoor in het jubileumstuk ‘Eerst eten’ nog met verve de rol van Don Alonso gespeeld. In 2004 speelde Jan nog de rol van bisschop in de eenakter ‘Moedertje Armoe’. Jan Braspenning zijn laatste rol was die van makelaar Jansen in het blijspel ‘Jenny’ van januari 2005. Hoewel zijn gezondheid steeds slechter werd, verleende Jan in 2006 en 2007 nog zijn medewerking aan het verfraaien van het decor.

Grote realiteitszin

Over zijn gezondheid, hoe slecht die ook was, klaagde Jan niet veel. Hij legde daarbij tot op het laatst een grote realiteitszin aan de dag en genoot als het goed ging. Toen hij begin juni dit jaar uit het ziekenhuis kwam met erg slecht nieuws, was Jan dan ook helemaal voorbereid op wat komen ging. Het was dan ook erg verrassend, ook voor hemzelf, dat hij op 24 augustus 2008 in de Rijsbergse pastorietuin getuige kon zijn van het gelegenheidsstuk bij het 850-jarig bestaan van de parochie St. Bavo ‘Tussen zonsop- en ondergang’.

Het ‘Rijsbergs toneel’ verliest een trouw en betrokken lid, maar Danusia en David, Valerie en Noëmi verliezen een goede man en vader. Wij wensen hen erg veel sterkte in deze moeilijke tijd.

Bestuur & Leden ‘Rijsbergs Toneel’

RIJSBERGEN – Zes maanden geleden stond Rijsbergs Toneel voor het laatst onder de schijnwerpers van Koutershof. Het toneelgezelschap heeft de draad weer opgepakt door zich voor te bereiden op de volgende uitvoering die ook dan in maart zal zijn. Eerdaags komen de leden van Rijsbergs Toneel hiervoor bij u met donateurkaarten aan de deur waarop de voorstelling bezocht kan worden. Daar is ook de zondagmiddag weer bij.

DOOR CHARLES LUIJTEN

Wie wil in eigen dorp niet eens ‘n keertje gezellig uit met de bedoeling een leuke toneelvoorstelling bij te wonen. Waarom niet gebruik gemaakt van de mogelijkheid die daartoe bestaat?

Rijsbergen heeft een toneelvereniging in huis die op een niet onaardig niveau acteert. Bij de laatste uitvoering was het telkens volle bak en zoiets zegt voldoende. De naam van het stuk, waarmee het Rijsbergs Toneel, Geestesbeschaving anno 1902, de laatste keer veel succes behaalde, heette ‘de Richel’. Na zes maanden is de toneelclub weer begonnen met de voorbereiding van de volgende uitvoering die ook dan wegens carnavalsactiviteiten in maart plaatsvindt.

Bijzonder

“Weliswaar heeft onze vereniging op diverse fronten meegewerkt aan het door Charles Luijten geschreven volksspel ‘Tussen Zonsop-en ondergang’ dat mede onder leiding van Kees Vogels een enorm groot succes is geworden. Het werd bij gelegenheid van 850 jaar parochie in Rijsbergen opgevoerd. Het Rijsbergs Toneel heeft geparticipeerd in de organisatie en er hebben diverse spelers meegedaan. Door prettige en constructieve samenwerking tussen diverse groepen is er een bijzondere prestatie neergezet”, zegt Marjo Jacobs die een deel van de public relations van het Rijsbergs Toneel verzorgt en zelf in het volksstuk meespeelde in de rol van Correke Rens als melkmeisje.

Spotgeesten

Voor de komende uitvoering heeft men ‘Spotgeesten’ in studie genomen waarbij op zoek wordt gegaan naar het paranormale. Regelmatig komt ontmoet de man zijn overleden vrouw waarmee de geesten de spot drijven hetgeen tot een hoop dwaze taferelen leidt. Het toneelspel ‘Spotgeesten’ geschreven door acteur en componist Noël Coward werd tot nu 2000 keer opgevoerd. Bekende actrices als Ellen Vogel en Trudy Labij hadden er ooit een rol in.

Regie

Ook deze keer is de regie in handen van de Eddy Haers uit Roosendaal. ”Het werd tijd, ik stond al een hele tijd te popelen om met de spelersgroep van het Rijsbergs Toneel aan de slag te kunnen gaan. Vreemd is dat niet. Het is een heel fijne en gemoedelijke club waarmee het heerlijk samenwerken is. Ik kom dan ook telkens vanuit Roosendaal met veel plezier naar de repetitie toe”, zegt Eddy Haers die met zijn groep 20, 21 en 22 maart voor het voetlicht komt.

Neem een kaart

De Rijsbergenaren zijn de laatste jaren gewend dat op zondagmiddag wordt gespeeld. De stijgende bezoekersaantallen hebben tot nu bewezen dat dit van het Rijsbergs Toneel een goede keuze is geweest. Eerdaags komen de leden van het Rijsbergs Toneel bij u aan de deur met donateurkaarten waarop een van de voorstellingen bezocht kan worden. Laat die kans niet voorbij gaan zodat u straks in eigen dorp kunt genieten van een heerlijk avondje/middagje toneel in Koutershof.

RIJSBERGEN – In Koutershof speelde het Rijsbergs Toneel Geestesbeschaving anno 1902 het blijspel De Richel. Een doodgewone amateurclub, maar niet zomaar één. Daar moet het publiek na drie voorstellingen ook deze keer achter zijn gekomen. Het plaatselijk gezelschap liet haar donateurs genieten van goed acteren in een toneelstuk waarvan het inhoudelijk gezien liefhebber is. Want humor zat er volop in verwerkt. Die moet je er echter wel uit weten halen. Daarmee bleek het Rijsbergs Toneel weinig moeite te hebben.

DOOR CHARLES LUIJTEN

Het Rijsbergs Toneel Geestesbeschaving anno 1902 heeft met de opvoering van de Richel naar alle vermoeden aan goede klantenbinding gedaan. Dat zegt een heleboel. Verschil van mening zal er altijd zijn en blijven omdat de een de voorkeur geeft aan een drama, de ander aan blijfspel of klucht of gewoon een komedie. Dan hebben we het wel over het soort genre en niet over het spelpeil, want dat is heel andere koek. Zo kan bijvoorbeeld een draak van een stuk magnifiek worden vertolkt. Mocht in het ergste geval van het laatste geen sprake zijn, ja, dan zou je na afloop kunnen praten van een beroerde voorstelling en was het wellicht beter geweest thuis te blijven.

Overlast

In Koutershof, waar het Rijsbergse toneelgezelschap drie dagen achtereen telkens voor een volle zaal acteerde in pension De Richel, was hiervan totaal geen sprake. Pension De Richel is een tehuis waarin in de goot belandde personages onderdak en verzorging ontvingen. Tegen het bestaan ervan maakte een bekakte buurvrouw bezwaar. Zij had ontdekt dat het pand niet conform het geldende bestemmingsplan van de gemeente werd bewoond. Bovendien bezorgden de bewoners haar de nodige overlast. Het getippel van een uitgerangeerde hoer voor haar deur en een voortdurend om haar huis zwervende en sterk aan de drank verslaafde – die ook nog haar bij de vijver vissende tuinkabouter had meegenomen – was ze meer dan zat.

Verzorging

Een heel aparte productie met herkenbaarheden uit de hedendaagse samenleving waarbij dans, muziek en zang door elkaar waren gevlochten. Deze variëteit verhoogde het kijkplezier van de bezoeker, al zal die zich hebben kunnen afvragen waarom. Niettemin waardeerde het publiek dat verschillende malen met een stevig applaus. Daarnaast was de voorstelling, waarin een boodschap zat verborgen, in alle opzichten goed verzorgd. Ik heb het over geluid, belichting, grime en kleding. Alleen stelde het decor, wat door moest gaan voor het interieur van het pension, naar mijn smaak iets te weinig voor. Ook al hoorde men een echte kanarie in een kooitje fluiten, keek men van uit de zaal op een aquarium vol vissen en zijn dergelijke tehuizen doorgaans van binnen aan de wat sobere en eenvoudige kant.

Genieten

Maar het overgrote deel van de toeschouwers zal zeker hebben genoten van De Richel. Mede door goede typeringen en het tempo waarin werd gespeeld, alsook de hiervoor eerder genoemde variatie, zakte het stuk geen moment weg Bij diverse bezoekers informeerde ik tijdens de pauze en na afloop van de uitvoering wat ze er van vonden. Alleen maar lof zowel over de inhoud van het toneelstuk als het spel. “Ik heb genoten. Wat mij opviel is ook het grote spelplezier van iedereen die aan het stuk meedeed. Wanneer dat er is ben je in staat een goede uitvoering neer te zetten zoals hier in Koutershof het geval is”, zei een beroepsactrice. Een echtpaar uit de buurt van Rotterdam dat de trip elk jaar naar Rijsbergen maakt om het Rijsbergs Toneel aan het werk te zien, had de voorstelling op dezelfde manier ervaren Dergelijke geluiden moeten het Rijsbergs Toneel onder regie van Eddy Haers veel deugd doen

Enerverend slot

Complimenten aan regisseur Eddy Haers, de tonelisten en al die anderen achter de schermen, wat er bij elkaar een heleboel zijn. We vergeten ook niet de meiden van Samen Sterk die de dansen verzorgden en gastzanger Perry. Een enerverend slot werd aan de uitvoering gesmeed. De directrice van het voormalig opvanghuis vertrok onder muziek en zang met ‘That is my way’ van Frank Sinatra om zich elders voor thuislozen in te zetten en nam de aan alcohol verslaafde man mee om hem niet aan zijn lot over te laten.

Goed teken

Het Rijsbergs Toneel Geestesbeschaving anno 1902 kwam vrijdag, zaterdag en zondag uitstekend voor de dag en heeft hierdoor zoals bij het begin van dit artikel reeds min of meer gezegd is een mooi visitekaartje afgegeven. Een goed teken, want zoveel cultuur heeft het dorp jammer genoeg ook weer niet. Laten we daarom zuring zijn op hetgeen wat we daarvan nog hebben. Belangstelling hiervoor tonen draagt er aan bij.

De meest bizarre typen zijn bewoners van dit huis, waarin je je als toeschouwer al heel vlug afvraagt wat nu de echte wereld is. De wereld van de zwerfster, de aan lager wal geraakte toneelspeler, de junk, de overjarige hoer en de alcoholist? Of die van de keurige buurvrouw Elsbeth Meerman, waar de burgelijkheid vanaf druipt.

‘De Richel’ is de toneelproductie van het Rijsbergs Toneel, die dit jaar driemaal werd opgevoerd. In het eerste uur is er nog weinig sprake van echte verwikkelingen. Het stuk is meer een schets, waarin de spelers alle kans krijgen de genoemde types neer te zetten. Dat valt nog niet mee. De kans op ‘overacting’ ligt op de loer. Nu is Emma de Leeuw als zwerfster een speelster die het gedreutel, het oeverloze gebabbel, het schijnbaar nutteloze gedoe feilloos op de planken zet. Anderen hebben er meer moeite mee. Wouter Hendriks als alcoholist begint té groot, maar komt al spelende beter in zijn rol, die hij uiteindelijk tot de juiste proporties brengt. Harrie Watzeels als aan lage wal geraakte toneelspeler, komt vooral na de pauze als impresario goed tot zijn recht.

Wat opvalt is het contrast tussen decor en kleding. Het decor had qua vormgeving verder doorontwikkeld mogen worden, het was te flets. De kostuums daarentegen waren fraai. Rika, de zwerfster, was perfect gekleed en de pakjes van de hoer Wanda zagen er appetijtelijk uit. Ook het ‘verkeerde pak’ van impresario Eduard was raak gekozen.

Misschien is dit het basisgegeven van het stuk: we willen allemaal een andere rol spelen dan die we hebben. De arme sloebers willen schitteren in de wereld van glitter en glamour en de buurvrouw wil ook op televisie, al is het maar in een tv-spotje voor anti-rimpelcrème. Voor de directrice van het pension, overtuigend gespeeld door Ineke Vogels, blijft niet veel meer over dan een nieuwe plek te zoeken waar mensen geholpen moeten worden.

De dansgroep en de liedjes gaven de voorstelling een luchtige sfeer en zorgden ervoor dat de scènes, die zich in het begin nauwelijks ontwikkelden, nergens inzakten. Na de pauze was er meer sprake van een plot dat afgewikkeld moest worden. Het leek of dit de spelers beter afging, hoewel het spel nu enigszins ten koste ging van de karakteristieke sjeu van de rollen.

De uitbouw voor het toneel en de praktikabels, waar de toeschouwers op zaten, brachten het spel dichter naar het publiek, dat het allemaal wel waarderen kon.

RIJSBERGEN – Vorige week woensdag kregen de initiatiefnemers die het aantrekken van een mobiele tribune probeerden te verwezenlijken in Koutershof tot twee keer toe een cheque van elk 5.000 euro uitgereikt. Vertegenwoordigers van het Prins Bernhard Cultuurfonds waren daarvoor naar Rijsbergen gekomen. Daarmee komt de totale schenking op 30.000 euro. Eerder gaf de Rabobank Zuidelijke Baronie een bedrag van 20.000 euro weg.

DOOR CHARLES LUIJTEN

Dolgelukkig zijn ze er mee, want nu kunnen alle wensen die de initiatiefnemers koesterden nagenoeg in vervulling gaan nu het Prins Bernhard Cultuurfonds hen met 10.000 euro verraste door haar bestuurlijke vertegenwoordigers Walter Wamsteker en Peter Neeb. Er was alleen gehoopt op een bijdrage van slechts de helft van voornoemd bedrag.

Totaal 30.000 euro

Het initiatief om over een mobiele tribune/podium te kunnen beschikken is destijds in Rijsbergen geboren en ter uitvoering gebracht. Het werd overigens gedaan door totaal negen verenigingen/stichtingen. Aangezien de Rabobank Baronie Zuid eerder een verzoek met 20.000 euro had gehonoreerd is de teller op 30.000 euro komen staan. Daar kom je een heel eind mee”, zei Marjo Jacobs van de Stichting Luid&Duidelijk Rijsbergen die het nodige voorbereidende werk op haar schouders nam.

Gemakkelijk hanteerbaar

Het plan dateert van juni 2007. Rabobank de Zuidelijke Baronie gaf verenigingen en andere samenwerkingsverbanden de mogelijkheid een ‘wereldidee’ in te dienen. Een idee ten behoeve van de aanvrager zelf, de gemeenschap, elk idee was in principe welkom. Zo werd op 15 juni een aanvraag ingediend om subsidie voor de aanschaf van 40 mobiele podium- /tribune elementen met hanteerbare afmetingen, gemakkelijk op te bouwen en af te breken. De aanvraag werd mede ondertekend door Stichting Nationaal Korenfestival Rijsbergen, de muziekverenigingen Sint Cecilia, Sint Martinus, Wernhout Vooruit, Con Amore respectievelijk uit Rijsbergen, Achtmaal, Wernhout en Zundert, de Stichting Boerendag, Rijsbergs Toneel Geestesbeschaving anno 1902, en Samen Sterk en Ouderen Toneel, beiden uit Rijsbergen.

Sporen

De podium-/tribune elementen, een model hiervan was opgebouwd in de refter van Koutershof, worden beheerd door de Stichting Luid&Duidelijk Rijsbergen. Een organisatie die reeds haar sporen heeft verdiend met het beheer van microfoons, boxen en andere geluidsapparatuur die door diverse Rijsbergse Organisatie gebruikt worden. De stichting is in 2006 ontstaan na een gezamenlijke aanschaf van druppelmicrofoons ten behoeve van podiumkunstbeoefenaars.

Kijken naar voordelen

Het Rijsbergs Toneel Geestesbeschaving anno 1902 speelt haar winteruitvoering dit jaar op een later tijdstip dan gewoonlijk, te weten op 14, 15 en 16 maart. Zij heeft de primeur van gebruik van de gloednieuwe tribune dat het kijkgenot zeer opmerkelijk zal veraangenamen. Geen last meer van medebezoekers met hoge schouders voor je neus die het uitzicht belemmeren en alle moeite gedaan moet worden om na de uitvoering geen stijve nek over te houden. Een luxe om straks de uitvoering van het Rijsbergs Toneel bij te wonen en al die andere podia optredens die daarna volgen. “Dit alles bereikt door te kijken naar de voordelen van samenwerking, efficiënt en slagvaardig te overleggen, te handelen en vooral constructief bezig te zijn”, laat een blije Marjo Jacobs die ook lid is van het Rijsbergs Toneel horen.

RIJSBERGEN – Het Rijsbergs Toneel Geestesbeschaving anno 1902 speelt de komende maand het komische blijspel ‘De Richel’ waarmee zij hoopt haar publiek een paar genotvolle toneelavonden te bezorgen. De repetities zijn in volle gang en gingen een kijkje nemen. Een blijspel in drie bedrijven van auteur Ton Davids.

DOOR CHARLES LUIJTEN

Later dan gewend, komt het Rijsbergs Toneel Geestesbeschaving anno 1902 deze keer met haar winteruitvoering voor de dag. De reden daarvan is te zoeken bij de Bonte Avond. Die moest vanwege het ‘vroege carnaval ‘ al medio januari worden opgevoerd op de data dat gewoonlijk het Rijsbergs Toneel op de planken staat van Koutershof. Het Rijsbergs Toneel maakte spontaan plaats voor de eerste. De speeldata zijn nu vastgesteld op 14, 15 en 16 maart 2008.

Nog hard werken

Het Rijsbergse toneelensemble heeft het blijspel ‘De Richel’ in studie genomen en we gingen op een van de repetitieavonden een kijkje nemen en toen werd duidelijk dat regisseur Eddy Haers er met de zijnen nog niet is. “Over vijf weken moeten we er staan maar heb geen schrik dat het niet gebeuren zal. Onder druk wordt er vaak het best gepresteerd. Een erg leuk stuk maar dat niet eenvoudig is om er een vlot (tempo) spelend geheel van te maken”, zegt Eddy Haers.

Op cursus

Persoonlijk weet ik er alles van met zo 35 jaar toneelervaring achter de rug. Wie denkt dat het allemaal zo gemakkelijk vindt slaat de plank aardig mis. Er zijn niet voor niets toneelscholen om tot een echte acteur te worden opgeleid om rollen zo natuurlijk mogelijk te spelen waarbij men zich zelf volledig moet wegcijferen om in de huid van de persoon te kruipen die ment dient te zijn.
Enkele leden van het oude Geestesbeschaving, waarvan de schrijver van dit artikel er een was volgden enkele weekenden een toneelcursus. Die werd gegeven door onder andere Ellen Vogel, Lou van Hensbergen en Rob de Vries, niet de minste actrice en acteurs van die tijd. Ze vonden plaats op Kasteel Bouvigne en we kwamen daar hondsmoe van terug. De organisatie van de toneelcursus ging uit van het Brabants Centrum Amateurtoneel.

Als het doek opengaat

Blijspelen lijken voor de leek misschien gemakkelijk uit te voeren, maar het tegengestelde is vaak waar. ‘De Richel’ van auteur Ton Davids is er een dat niet eenvoudig lijkt. Vandaar dat er meer dan eens per week door de leden van de toneelverenging wordt gerepeteerd. Een blijspel dat een rolbezetting van acht personen heeft en zodra het doek opengaat start met ‘Mijn wiegie was’ van een bekende volkszangeres uit Amsterdam. Het stuk dat bewerkt is door regisseur Haers heeft drie bedrijven waarin een tuinkabouter van de verdrinkingsdood gered en een op leeftijd zijnde dame in een winkelwagentje met haar pop rond leurt. Een wat oudere intelligente hoer probeert af en toe nog wat bij elkaar te tippelen, maar succes.

Kaarten

De rondgang met donateurskaarten die recht geeft op het bezoeken van een der toneelavonden is eind vorig jaar reeds geweest. Mocht u geen toegangskaart hebben maar graag de voorstelling op een van de hierboven genoemde data volgen dan kan dat wanneer u contact opneemt met het secretariaat van het Rijsbergs Toneel, Pastoor van Oosterhoutstraat 28, Rijsbergen, (076) 5961246.

RIJSBERGEN – Het Rijsbergs Toneel, dat volgend jaar voor het 106e jaar op de planken staat, is in het dorp een populaire vereniging. Hoe kan een vereniging als deze het anders zolang volhouden. Toch heeft de toneelclub moeilijke tijden gekend vanwege de concurrentie van de televisie. De laatste jaren zit het Rijsbergs Toneel meer en meer in de lift. Repetities zijn al weer gestart en de jaarlijkse rondgang staat eerdaags voor de deur.

DOOR CHARLES LUIJTEN

Het aantal dorpsgenoten dat de voorstellingen van het Rijsbergs Toneel de laatste jaren bezoekt is telkens omhoog gegaan. Komt dat door het inslaan van een wat andere weg van onze toneelclub, of is men er weer aan toe om eens gezellig van huis te zijn? Is het misschien beide? De keuze om tevens op een zondagmiddag te spelen is overigens bij heel wat donateurs in uitstekende aarde gevallen zo is vorig jaar en het jaar daarvoor gebleken.

Richel

Het Rijsbergs Toneel is met het oog op het komende seizoen, dat gewoonlijk na 1 september begint, alweer begonnen. Het stuk dat in studie is genomen heet ‘Richel’. Het is de naam van een pension waarin mensen van allerlei kaliber logeren. Gaande weg de voorstelling zal het publiek merken dat het in een ander soort verblijfadres verandert. De omslag is dat pension ‘ Richel ‘ een artiestenbureau wordt. Van inhoud een opgewekt toneelstuk waarmee de toeschouwer zich aangenaam zal amuseren. Bij het overgrote deel van haar donateurs gaat het daarom.

Wat later

De eerstvolgende winteropvoering van het Rijsbergs Toneel, Geestesbeschaving anno 1902 is in vergelijking met voorgaande jaren wat later. Redenen daarvan zijn dat het carnaval en Pasen in 2008 erg vroeg vallen en dat enige weken voor het carnaval de Bonte Avond in januari wordt gehouden, de maand waarin ook het Rijsbergs Toneel traditiegetrouw voor het voetlicht komt. Het is ook nu Roosendaler Eddy Haers die de regie voor het op te voeren blijspel ‘Richel’ in handen heeft. Verleden jaar boekte de toneelclub onder zijn leiding groot succes met het de voorstelling ‘Kwijt’ .Alle uitvoeringen waren volle bak.

Rondgang

De toneelclub, die nota bene al meer dan een eeuw bestaat, bloeit nog steeds en daaraan dragen haar trouwe donateurs vanzelfsprekend veel bij. Rijsbergs Toneel is bij de Rijsbergenaren populair hetgeen duidelijk blijkt uit de belangstelling voor de uitvoeringen die zij geeft. Even gezellig een paar uurtjes de deur uit daar is ieder mens voor in. Eerdaags komen de leden van Geestesbeschaving, zo heette de toneelclub gedurende honderd jaar, bij u weer langs met donateurkaarten waarmee u straks ook naar de voorstelling kunt. Een traditie waaraan al tientallen jaren wordt vastgehouden en die dus niet vreemd is. In Rijsbergen weten ze dan ook niet anders.

Avondje uit

“Het zal niet gemakkelijk zijn gelet op de grote successen van de laatste twee jaren die het Rijsbergs Toneel respectievelijk boekte met de toneelstukken ‘ De Cactusbloem ‘ en ‘Kwijt’ Maar we hebben er allemaal verschrikkelijk veel zin in, dus gaan we er ons uiterste best voor doen om de bezoekers straks een leuk avondje of middagje uit in Koutershof te bezorgen”, zegt Eddy Haers uit Roosendaal die als regisseur voor de derde keer de leiding heeft en een deel van Richel opnieuw bewerkt zoals hij dat ook met betrekking tot de hiervoor genoemde stukken heeft gedaan.

Maandag 15 januari 2007 – Het Engelse toneel heeft een opmerkelijke traditie in het zogenaamde ‘Wie-heeft-het-gedaan?’- genre.

‘Kwijt!’ dat oorspronkelijk ‘Wanted one body’ heette en geschreven is door Charles Raymond Dyer hoort daar ook toe. Wanneer een erfenis te verdelen valt, ontstaat een reeks verwikkelingen, waarin een aantal personages zich als inhalige aasgieren gaan gedragen. Uiteraard doen zij zich in deze komische thriller anders voor dan ze in werkelijkheid zijn en dat leidt tot een aantal aardige confrontaties.
In een fraai, strak opgetrokken decor, dat een maximum aan dieptewerking heeft, wordt het publiek meegenomen naar een landhuis dat door de barre weersomstandigheden binnen de kortste keren is afgesloten van de buitenwereld. De opening van het spel is dan ook Hitchcock-achtig vormgegeven. De licht- en geluidmensen kunnen zich uitleven. Naast het aanwezige personeel dient zich in de loop van de intrige een aantal vreemde snuiters aan. Het zijn de bekende ingrediënten die bij dit soort stukken horen. Notaris Blundell, goed en mooi ingehouden gespeeld door Harrie Watzeels, ontwikkelt zich tot de dragende figuur van het spel. Zijn analytisch vermogen levert uiteindelijk de dader op. De spelers zitten over het algemeen goed in hun rol. De stiefzusjes Barraclough, gespeeld door Marjo Jacobs en Ineke Vogels, zijn kille ijzige figuren en dokter Brown (Brigitte van de Pas) lijkt niet van een andere wereld te komen. Mabel, het kamermeisje (Silvia van der Borst), is een leuk type en Johnson, de chauffeur (Wouter Hendriks), weet op een overtuigende manier een misleidende rol te spelen en onbetrouwbaar over te komen.

Blijkbaar heeft het Rijsbergs Toneel, zoals veel andere verenigingen, castingsproblemen. Mr. Mickleby, de notarisklerk, werd vertolkt door Marita van den Berg. Daarmee werd ze met een klus opgezadeld die haast niet te doen was. Ze moest een echte mannenrol spelen, die zich ook nog eens kenmerkte door subtiele Engelse humor en mannelijke(!) angst. Daarbij was ze de tegenspeler van Harrie Watzeels, die perfect in zijn rol zat en met wie ze soms een komisch duo vormde. Je zag haar worstelen met de vormgeving haar personage. De zelfontmaskering aan het slot was een aardige ‘ oplossing’, maar maakte het niet goed.

Het Rijsbergs Toneel zette ook dit jaar een ruim voldoende productie neer, waar altijd veel publiek op afkomt.

Maar Marita van den Berg die zich in dit stuk opgeofferd heeft, verdient in de volgende productie een aantrekkelijke jonge-vrouwenrol, waarin ze zich heerlijk kan uitleven. Als goedmakertje.

Herbert Mouwen

‘Kwijt!’ door het Rijsbergs Toneel. Gezien op 12 januari 2007 in de Koutershof te Rijsbergen. Regie Eddy Haers. Decor Frans Matthijssen, Jan Braspenning. Kleding Helma Abbenhuis.